Tijd om te kiezen voor duurzame investeringen

De overheid moet een kader creëren waarin het financieren van investeringen met een positieve impact op milieu en maatschappij bevorderd wordt.

Alles is met elkaar verbonden. Dat is een van de lessen die deze crisis ons leert. Door almaar drastischer in te grijpen in ons leefmilieu, stellen we ons bloot aan grote negatieve gevolgen, van pandemieën tot een ontsporend klimaat. Zo kon een virus, dat allicht alleen bij wilde dieren voorkomt, de sprong naar de mens maken en de bekende gevolgen opleveren.

Omdat alles verbonden is, is ook de verantwoordelijkheid voor deze ramp gedeeld. Want de teloorgang van het milieu op duizenden kilometers van hier, of het nu in China of in het Amazonegebied is, is mee het gevolg van onze consumptiepatronen en onze economische keuzes.

Maar dit kan ook een hefboom zijn om een duurzamer en rechtvaardiger toekomst te bouwen. Want onze keuzes hebben gevolgen. Zo kan elke geïnvesteerde of ontleende euro positieve gevolgen hebben voor de maatschappij. Wij, de leden van Solifin vzw , zijn ervan overtuigd dat de financiële wereld een centrale rol kan en moet krijgen in een sociaal rechtvaardige en duurzame transitie.

Uit ervaring weten we dat er ook een andere manier van financieren mogelijk is. Omdat we ervan overtuigd zijn dat geld geen doel op zich is, maar een grondstof om een duurzamere en rechtvaardiger wereld mee te bouwen. Wat als duurzame financiering nu eens de sleutel tot de toekomst is?

De paradigmashift waarop we allemaal zitten te wachten lijkt in de sterren geschreven. Ideeën en kapitaal genoeg in ons land. Waarom blijft ethische en duurzame financiering dan een marginaal gegeven ? Hoewel grootbanken graag uitpakken met hun sociaal verantwoorde investeringen, blijven die een minuscuul gedeelte van hun ingezet kapitaal vertegenwoordigen (10 procent van de investeringsfondsen, nauwelijks 1 procent van de spaargelden). De economische en ecologische crisis en de recente gezondheidscrisis confronteren ons elke dag meer met de gevolgen van een economisch en financieel model dat niet houdbaar is. Gevolgen die bevestigd worden door ontelbare studies en wetenschappelijke verslagen.

Het is dus tijd om onze investeringen massaal te heroriënteren in de richting van activiteiten met een positieve impact op milieu en maatschappij. De oplossingen bestaan. Het is een kwestie van keuzes maken. Individueel, maar ook collectief. Met de uitdagingen van de 21ste eeuw kunnen we niet toelaten dat ‘impact investeren’ een marginaal verschijnsel blijft. Impact investeren moet het nieuwe normaal worden.

Keerpunt

We staan voor een keerpunt. Als we resoluut de weg van een duurzame en sociaal rechtvaardige economie willen inslaan, moet ook de politiek het roer omgooien. Het risico bestaat dat de overheid, geconfronteerd met deze immense crisis, massaal investeert in sectoren en systemen uit het verleden. Die keuze zou zware gevolgen hebben. Een andere keuze is mogelijk.

We beschikken over tal van lokale innovatieve ondernemingen die niets liever willen dan de economie van morgen te mogen vorm geven. Financiers en ondernemers hebben niet gewacht tot ze verplicht werden hun verantwoordelijkheid te nemen. Het is in hun naam, en ook in naam van de Resilience Management Group (RMG) en het ‘Sophia’-plan, dat we een volledige heroriëntatie van de financiële sector en een sterk en duidelijk engagement van de politiek vragen.

Dit is dan ook een oproep aan de federale en regionale overheden. We vragen ingrijpende en ambitieuze maatregelen om de financiële stroom om te leiden in de richting van impact investeren, dit alles ingebed in de Europese Green Deal.

Onze politieke vertegenwoordigers moeten zich bewust zijn van de ernst van de situatie. We verwachten van hen de nodige impulsen om onze economie op het spoor van een duurzame en sociaal rechtvaardige transitie te zetten. Dat veronderstelt onder meer het invoeren van een CO2-taks en de verplichting om, op zijn minst, de ESG-criteria toe te passen op alle Belgische investeringen.

We verwachten ook dat de overheid meer inzet op bedrijven en investeringen met een positieve impact. Dit kan door tussenkomsten in de sociale lasten en door de hulpmaatregelen toe te spitsen op impactondernemingen, door het aantrekkelijker maken van duurzame investeringsfondsen en door maatregelen die institutionele investeerders en particuliere spaarders aanzetten om te kiezen voor duurzame alternatieven. Het is ook noodzakelijk in een performante begeleiding te voorzien voor bedrijven met een sociale en ecologische impact, door het verder ontwikkelen van een ecosysteem dat voordelig is voor hun activiteiten.

Elke crisis is een opportuniteit. We hebben de collectieve verantwoordelijkheid erover te waken dat de huidige crisis niet alleen een handvol mensen nog rijker maakt. Deze crisis moet de aanleiding zijn tot een duurzamere economie, die ten dienste staat van iedereen, in een duurzamere wereld. Voldoende ondersteund en aangemoedigd door de overheid, kan impact investing een efficiënt instrument zijn om deze positieve transitie van de economie waar te maken.

Alain Boribon (Citizenfund), Celine Bouton (Lita.co), Etienne de Callataÿ (Orcadia), Piet Callens (Hefboom), Piet Colruyt (Impact Capital), Anneleen De Bonte (Solifin), Nikolay Dentchev (VUB), François de Borchgrave (Kois Invest), Xavier Declève (PhiTrust), Guibert del Marmol (Stichting Lunt), Olivier de Guerre (PhiTrust), Benoit Derenne (Stichting voor Toekomstige Generaties), Ludo Dhelft (Socrowd), Christel Dumas (Ichec), Philippe Herbiet (Change), Sevan Holemans (Solifin), Aymeric Jung (Quadia), Frederik Lamote (Growfunding), Ines Mertens (Inventures), Pieter Oostlander (Si² fund), Cordelia Orfinger (Groupe One, Village Finance), Isabelle Philippe (Credal), Virginie Samyn (Stichting 4Wings), Sarah Schelstraete (Sociaal Innovatie Fabriek), Patrick Somerhausen (Funds for Good), Olivier Van Cauwelaert (Scale-up fund), Thomas Van Craen (Triodos Bank), Pieter-Jan Van de Velde (Trividend), Luc Van Liedekerke (UAntwerpen), Virginie Xhauflair (ULiège).

Vzw Solifin is het netwerk van ethische financiering in België. Meer details op www.solifin.be.